Słowo „lęk” często wiąże się z czymś negatywnym, jednak jest to naturalny mechanizm obronny, który pozwala nam zareagować na potencjalne zagrożenia. Kiedy czujemy się zagrożeni, reakcja lękowa uruchamia serię zmian w naszym ciele, które mają na celu ochronę i przygotowanie do działania. Ale co, jeżeli lęk staje się przeszkodą w codziennym funkcjonowaniu? Czy jest takie zjawisko jak lęk pierwotny? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Definicja lęku pierwotnego
Psychologia sięga do pierwotnych uczuć, aby wyjaśnić tak złożone zjawiska jak lęk. Lęk pierwotny, znany także jako lęk podstawowy lub lęk fundamentalny, jest to uczucie, które istnieje od samego początku naszego życia. Bierze on swoje źródło w pradawnym instynkcie przetrwania, który pomagał naszym przodkom podejmować szybkie decyzje w niebezpiecznych sytuacjach. W odróżnieniu od innych form lęku, lęk pierwotny ma silne biologiczne podstawy i jest najczęściej związany z ochroną przed śmiertelnym niebezpieczeństwem.
Pochodzenie lęku pierwotnego
Lęk pierwotny jest silnie związany z naszą ewolucyjną przeszłością. Jak wspomniano wcześniej, jest to era, w której niebezpieczeństwo było stałym elementem naszego życia. Lęk pierwotny jest zatem reliktem naszych przodków, którzy musieli radzić sobie z permanentnym zagrożeniem ataku ze strony dzikich zwierząt czy innych plemion.
Choć współczesny świat nie jest tak niebezpieczny, jak ten, z którego pochodzimy, nasza biologia nadal reaguje na poczucie zagrożenia lękiem. Dziś ten lęk może być wywołany przez stresujące sytuacje w pracy, konflikty w relacjach, problemy finansowe czy lęk przed chorobami. Na takie sytuacje reagujemy jak nasza przeszłość – instynktownie i biologicznie.
Symptomy lęku pierwotnego
Lęk pierwotny objawia się szeregiem symptomów fizycznych, emocjonalnych i behawioralnych. Fizyczne objawy to między innymi przyspieszone bicie serca, potliwość, drżenie, uczucie duszności czy ból brzucha. Emocjonalne objawy mogą obejmować uczucie ciągłego napięcia, trudności z koncentracją, czujność i strach przed niebezpieczeństwem. Z kolei na poziomie behawioralnym, mogą pojawić się unikanie pewnych miejsc czy sytuacji, nadmierne kontrolowanie otoczenia czy też paraliżujący strach przed podejmowaniem decyzji.
Zarządzanie i opanowywanie lęku pierwotnego
Zarządzanie i opanowywanie lęku pierwotnego jest dużym wyzwaniem, ale z pewnością do zrealizowania. Pierwszym krokiem w tym procesie jest zrozumienie, że lęk jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu i mimo tego, że jest trudny do zniesienia, pełni ważną funkcję.
Następnie, pomocne może okazać się techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy oddychanie kontrolowane, które pomogą zredukować napięcie i stres. Aby skutecznie radzić sobie z lękiem pierwotnym, warto zastosować również techniki poznawczo-behawioralne, które pomogą zmienić sposób myślenia o lęku i związaną z nim reakcję organizmu.
Nie zapominajmy, że zawsze można poprosić o pomoc specjalistę. Psychoterapeuta czy psychiatra to osoby, które posiadają odpowiednie narzędzia i umiejętności, by pomóc nam zrozumieć i radzić sobie z lękiem. Nie ma w tym nic złego – wręcz przeciwnie. Dbając o swoje zdrowie psychiczne, dbamy o całą swoją osobę.
Sprawdź także:
